Houd jij ook zo van de herfst? Al die prachtige kleuren aan de bomen, de wind die de blaadjes van de bomen blaast en de paddenstoelen die overal opduiken. Alsof de natuur – voordat ze aan haar winterslaap begint – met een grote finale aan ons wil laten zien wat ze allemaal te bieden heeft. De herfst is een fijn seizoen om het bos in te gaan; niet alleen omdat het dan zo mooi is buiten, maar ook omdat de temperatuur vaak nog best lekker is. En als de blaadjes omlaag gedwarreld zijn, is het heerlijk om er met je voeten doorheen te schoppen en te luisteren naar het geknisper.
De natuur nodigt in de herfst uit om goed om je heen te kijken. Er is van alles te vinden waar je later thuis leuke dingen mee kan maken. In deze oefening staan daarom vijf knutsel-ideeën met herfstbladeren. Kijk maar eens of er iets bij zit dat je leuk lijkt om te gaan maken. Je moet natuurlijk wel eerst naar buiten om blaadjes te verzamelen. Het is handig om een tas mee te nemen waar je je vondsten in kunt doen. Kijk goed rond en probeer zoveel mogelijk verschillende kleuren, vormen en maten bladeren te vinden.
Als je weer thuis bent, veeg je eerst de blaadjes een beetje schoon. Dat kan met een borsteltje of een stukje keukenpapier. Zitten er blaadjes bij die erg omhoog krullen? Dan kun je die een poosje onder een stapel dikke boeken leggen; zo worden ze wat platter. Hoe langer je ze laat liggen, hoe platter ze worden. Zijn je bladeren klaar om te beginnen? Kies dan één van de ideeën die hieronder staan of bedenk je eigen creaties!
1 Een hoofdtooi van bladeren
Teken op een vel papier een hoofd, maar teken geen haren. Die ga je namelijk maken van de bladeren die je gevonden hebt. Maak het hoofd niet te klein, zodat je genoeg plek hebt om je bladeren eromheen te leggen. Het lijkt een beetje op puzzelen; kijk goed naar de vormen en maten van je bladeren en leg ze om het hoofd heen, zodat ze een soort ‘kapsel’ of ‘bladerhoed’ vormen. Je kunt je bladeren net zo lang heen en weer schuiven en veranderen tot je helemaal tevreden bent. Als je wil, kun je ze daarna vastlijmen. Je kunt ze ook los laten liggen en er een foto van maken om te bewaren. Zo kan je er later nog eens wat aan veranderen. Hoeveel verschillende ‘kapsels’ kan je maken met dezelfde blaadjes?
2 Klei-blaadjes
Met klei kun je je herfstbladeren omtoveren in leuke hangers, bakjes of onderzetters. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar dat valt heel erg mee! Je hebt er een pakje zelfdrogende klei voor nodig, een deegroller, verf en een kwast. Als je je kleiwerk ook nog een glanzend beschermlaagje wil geven, is een flesje Mod Podge (of iets vergelijkbaars) handig; dit is een wit mengsel van lijm en vernis, dat transparant opdroogt.
Begin met een bolletje klei en rol dat met een deegroller uit tot een plat vlak van ongeveer een halve centimeter dik. Kies één van je herfstbladeren en leg dat, met de onderkant van het blad naar beneden, bovenop je klei. Duw het nu voorzichtig met je vingers in de klei of rol er rustig overheen met je deegroller. Pak dan het steeltje van het blad en trek het blad van de klei af. Als het goed is, zie je nu een afdruk van je blaadje in de klei staan. Neem nu een mesje (doe dit wel samen met een volwassene) en snijd de afdruk van je blaadje uit de klei, zoals je ziet op de foto’s hiernaast.
Je kunt nu kiezen of je je blaadje plat laat of dat je de randjes een beetje omhoog duwt, zodat er een soort klein kommetje ontstaat. Als je om en om met je duim een stukje omhoog duwt en een stukje plat laat, dan krijg je een golvend randje zoals je op de foto hieronder ziet. Wil je een hanger maken van je blaadje? Prik dan met een satéprikker een gaatje door de klei heen.
Voordat je kunt gaan schilderen, moet de klei nu eerst goed drogen. Kijk even op de verpakking van je klei hoe lang de droogtijd is. Als je een taartrooster hebt, dan is het handig om de klei daarop te leggen. De lucht kan dan goed aan alle kanten erbij, zodat je blaadjes ook aan de onderkant goed drogen. Het drogen kan best een hele dag duren, dus ondertussen kun je bijvoorbeeld één van de andere knutselideeën uitproberen.
Als je blaadjes hard geworden zijn, is het tijd om ze te gaan schilderen. Jouw kleiblaadjes hoeven natuurlijk niet groen, bruin of oranje te worden; gebruik lekker je fantasie en versier de blaadjes zoals jij wil. Als je verf droog is, kan je nog een laagje Mod Podge erover doen om het af te lakken. Maak je geen zorgen dat het er wit uitziet als je het erop smeert, want als het droog is zie je daar niks meer van.
Is alles helemaal droog? Dan kun je nog een lintje doen door de gaatjes, als je die hebt gemaakt. Je kunt de blaadjes als herfstversiering ophangen, gebruiken als kommetje voor je sleutels of sieraden, of de platte blaadjes als onderzetter neerleggen. Ze zijn ook leuk op een seizoenstafel of om cadeau te doen.
3 Blaadjes-kunstwerk met gelpennen
Om deze kunstwerken te maken heb je heel weinig nodig; alleen bladeren en een paar gelpennen in verschillende kleuren. Kies een mooi blad uit en versier het met je gelpennen. Je kunt er kleine tekeningetjes op maken of je volgt de lijnen van de nerven, je kunt het vol zetten met gekleurde stippen als confetti, of je maakt willekeurige figuurtjes. Alles kan, jij bent de artiest! Als je de blaadjes langer wil bewaren, besmeer ze dan aan beide kanten met Mod Podge na het tekenen.
4 Verf-afdrukken
Dit is een leuke knutselopdracht voor alle leeftijden. Ook de allerkleinsten kunnen hier al lekker mee aan de slag. Kies weer een mooi blad uit en besmeer de onderkant van het blad met verf. Je kunt verschillende kleuren gebruiken als je wil en bijvoorbeeld de nerven volgen om “vakjes” in te kleuren, maar je kunt de verschillende kleuren ook in elkaar laten overlopen, of figuren schilderen op het blad. Vervolgens pak je een wit vel papier en leg je het blad met de geverfde kant naar beneden op het papier. Druk het voorzichtig een beetje aan en trek dan het blaadje weer van het papier af. Nu staat er een mooie afdruk van je herfstblad op het papier! Je kunt je afdruk als herfstversiering in huis ophangen, maar je kunt hem bijvoorbeeld ook gebruiken om een kaart van te maken. Schrijf er dan met mooie letters een verjaardags- of beterschapswens bij.
5 Herfstlichtje
Het laatste knutselidee is een gezellig lichtje voor de donkere avonden. Hiervoor heb je een glazen pot nodig, Mod Podge, een kwast en natuurlijk weer herfstbladeren.
Gebruik een glazen pot die glad is, dus niet eentje met ribbels of een afbeelding in het glas. Kies een aantal blaadjes die je op de pot wil lijmen en smeer ze in met Mod Podge. Plak de blaadjes op de pot en smeer dan ook de bovenkant van de blaadjes in met de Mod Podge. Je pot ziet er nu heel rommelig en wit uit, maar als het straks droog is dan is de lijm transparant. Laat de boel drogen en kijk tussendoor af en toe even of je blaadjes nog goed zitten. Duw tijdens het drogen de blaadjes die naar buiten krullen steeds weer terug in de lijm totdat ze blijven zitten. Is alles goed opgedroogd? Zet er dan een waxinelichtje in of een ledkaarsje en zet hem bijvoorbeeld op de eettafel.
Met deze knutsel-ideeën kan je kind heerlijk ontprikkelen na een drukke dag. Creatief bezig zijn helpt om prikkels te verwerken, spanning los te laten en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. Gebruik bovenstaande ideeën als startpunt, maar laat je kind vrij als hij er zijn eigen draai aan geeft. Gaat je kind bijvoorbeeld totaal iets anders maken met de klei? Laat dat lekker gebeuren, het gaat om het proces en het samen bezig zijn; niet om het resultaat. Veel plezier!